اگر صندوقچه فرهنگ‏مان را جستجو کنیم از ته آن چیزهای با ارزشی را خواهیم یافت که باید جزو داشته‏های فرهنگی ولی از یادرفته حسابشان کنیم. یکی از این یافته‏ها فرهنگ گفتگو است. در فرهنگ ملی و اسلامی ما، گفتگو همیشه به عنوان فرصتی برای غبارگیری از چهره حقایق و ابزاری جهت صحیح‏ترین انتخاب بوده است. در فرهنگ صوفیه ما، وقتی میان دو صوفی دل‏خوری و اختلافی پیش می‏آمد؛ دو طرف برای حل نزاع در حضور هم حاضر می‏شدند و گلایه خود را بیان می‏کردند که به این رسم در اصطلاح ماجرا می‏گفتند. چنانجه سعدی می‏گوید:
بیا بیا که مرا با تو ماجرایی هست               اگر گنهی رفت و گر خطایی هست
حافظ هم می‏گوید:    گفتگو آیین درویشی نبود      ورنه با تو ماجراها داشتیم
در فرهنگ اسلامی هم به عنوان مثال آیه‏ای که همچون زمردی در این باب می‏درخشد این آیه است: فبشر عباد الذین یستمعون القول و یتبعون احسنه. در سیره‏ اهل‏بیت(درود خدا بر آنها) هم توجه بسیار ویژه‏ای به گفتگو و مباحثه شده است. به عنوان مثال مناظرات امام رضا و امام صادق(درود خدا بر آنها) نمونه بارزی از توجه حضرات معصومین به گفت‏وشنود است.
اما در بازار فرهنگ عمومی جامعه فعلی ما گوهر گفتگو چندان خریدار ندارد. نیازی به بیان ضرورت و فواید توسعه فرهنگ گفتگو نیست. چرا که امروز هرکس با هر عقیده‏ و سلیقه‏ای همه آنها را ازبر است. آنچه لازم به روشن شدن است محدوده گفتگو و شرایط آن است. گرچه به ظاهر در سطح جامعه گفتگوهای بسیاری می‏بینیم ولی آنچه هست تنها پوسته‏ای از گفتگو است که خالی از همه شرایط است. اصلی‏ترین ستون یک گفتگو درست شنیدن است یعنی آنچه فعلا یافت می‏نشود! شنیدن درست زمانی حاصل می‏شود که ما سخن طرف مقابل را خالی از هرگونه ذهنیت نسبت به سخن و گوینده‏اش بشنویم و شنیده‏هایمان را به ذهنیات‏مان آغشته نکنیم. شاید به ظاهر کار آسانی جلوه کند یا همه خود را مصداق یک شنونده کامل فرض کنیم ولی در عمل چیز دیگری نشان می‏دهیم. به قول دکتر دینانی ما باید تمرین کنیم تا یاد بگیریم درست بشنویم.
نه‏تنها درخت گفتگو در آب‏وهوای جامعه ما رشد نمی‏کند بلکه اگر نهالی هم در این هوای خشک کوهستانی بروید دچار آفات بسیاری خواهد شد و زود خواهد خشکید.